آشنایی با فسفاته

پوشش فسفاته به منظور آماده سازي سطوح آهني، استيل، استيل گالوانيزه يا آلومينيوم مي باشد كه توسط يك محلول رقيق اسيد فسفريك و مواد شيميايي ديگر صورت مي گيرد. سطح فلز با محلول اسيد واكنش شيميايي داده و يك سطح محافظت كننده از كريستالهاي فسفات بر روي لايه ايجاد مي كند. بسته به نوع مواد، وضعیت سطح قطعات، عملیات مکانیکی و شیمیایی قبل از فسفاته کاری، ترکیبات حمام فسفاته و همچنین شرایط کار فسفاته کاری متفاوت می شوند.

سيستمي كه پوشش فسفات را ايجاد مي كند با توجه به اندازه و شكل سطحي كه پوشش بر روي آن ايجاد مي شود، تعيين مي گردد. پوشش دهي قطعات كوچك مانند پيچ، مهره، ميخ و... در حوضچه هاي محلول فسفات انجام مي پذيرد. در برخي از صنايع مانند يخچالسازي از سيستم اسپري و در بدنه اتومبيل از سيستم ديپ اسپري استفاده مي شود. صفحات استيل را مي توان با عبور دادن از محلول فسفات يا به روش اسپري پوشش دهي كرد.

بر طبق آمار، بيشترين استفاده از پوشش فسفات به عنوان پایه رنگ است. پوشش فسفات، مقاومت فلز و نیز قبول رنگ بر روی سطح فلز را زیاد می کند. موارد استفاده به عنوان پایه رنگ در صنایع اتومبیل سازی، لوازم خانگی، قطعات خودرو، صنایع فلزی، روشنایی و غیره می باشد. پوششهاي فسفات همچنين به منظور فراهم نمودن موارد زير استفاده مي شود:

  یک لایه مقاوم به عنوان پايه روغن

  شکل دهی سرد: در مواردی که بایستی لوله های فولادی بدون درز ساخته شوند از پوشش فسفات بهترین استفاده را می توان نمود. تبدیل سازی یک سطح فولادی به سطحی با پوشش فسفات این امکان را در اختیار می گذارد که سطح از یک حالت روان و صاف برخوردار گردد. این لغزندگی سطح از جوش خوردن و کشیدن در پاره ای از موارد جلوگیری به عمل آورده و در تولید تأثیر می گذارد. پوشش فسفات روی از نوع سبک تا متوسط در موارد کشش فولاد استفاده می گردد. قسمت فسفاته شده قبلاً بایستی توسط صابون، روغن یا امولسیونی از روغن و اسید چرب پوشش داده شود. پوشش فسفات روی از تماس مستقیم دو سطح فلز در حال سردشدن جلوگیری به عمل می آورد.

 روانکاری سطوح در تماس مستقیم: برای جلوگیری از سایش بین دو فلز وجود یک لایه روغنی و چرب بین آنها لازم است. در مواردی که این سایش زیاد نباشد می توان روش فسفاته کردن را به جای استفاده از روغن به کار برد. قدرت نفوذ پوشش فسفات در فلز و نیز خواص مشترک آن با روغن چرب و یکپارچه بودن آن ازمزایایی است که این روش را قادر می سازد که به جای یک لایه ضخیم از روغن در سطح فلزات استفاده شود.

  جلوگیری از خوردگی و نگهداری: تبدیل سطح فلز به سطحی که دارای پوشش فسفات می باشد باعث به وجود آمدن خاصیت ضد رطوبت برای آن فلز می شود. میزان حفاظتی که پوشش فسفات بر روی هر فلز ایجاد می کند بستگی مستقیم به ضخامت و مقدار آن و همچنین نسبت مستقیم با وزن مخصوص، نوع و اندازه کریستال ایجاد شده دارد. پوششهاي متنوعی از لحاظ ضخامت و روش تمیز کردن قبل از عملیت فسفات می توانند تهیه شوند. این نوع تولید بستگی به تماس بین محلول فسفاته و سطح فلز و میزان درجه حرارت محلول دارد. این عملیات را می توان برای فلزاتی صاف و ناهموار انجام داد.

  عایق سازی الکتریکی

فسفاته ها بر سه قسم اند:
فسفاته آهن
فسفاته روی
فسفاته منگنز

که بصورت زیر جهت مصرف بخشبندی شده است.

فسفاته چربیگیر آهن غوطه ور و پاششی - مایع Iron phosphate-metal cleaner,dip and spray-liquid
فسفاته آهن غوطه ور و پاششی - مایع Iron phosphate,dip and spray-liquid
فسفاته روی دی کاتیونیک Dicathionic Zinc phosphate
فسفاته روی تری کاتیونیک گرم Zinc phosphate Tri cathionic
فسفاته روی تری کاتیونیک دمای محیط Tri cathionic Zinc phosphate, cold
فسفاته منگنز Manganese phosphate
فسفاته کشش Drawing phosphate